بررسی نقش کویرها در تشکیل بیابان های ماسه ای یزد

Authors

کاظم دشتکیان

حمیدرضا عباسی

محمد ابوالقاسمی

abstract

همواره در مناطق بیابانی این سؤال مطرح بوده که منشأ تپه های ماسه ای کجاست؟ در این زمینه نظریه های متعددی ارائه گردیده و روش های مختلفی جهت یافتن منشأ تپه های ماسه ای ابداع و به کار گرفته شده است. با توجه به نظر مطروحه راجع به نقش کویرها به عنوان منشأ ماسه های بیابانی، در این پژوهش ارتباط موقعیت سطوح کویری نسبت به ماسه زارهای استان یزد با استفاده از فنون پیشرفته gis مورد بررسی قرار گرفته است. در ابتدا نقشه ماسه زارهای استان و همچنین نقشه کویرهای استان و مناطق همجوار تهیه گردید. سپس فاصله و جهت جغرافیایی نزدیکترین کویرها نسبت به واحدهای ماسه ای مجاور اندازه گیری و بررسی گردید. ضمناً مرکز ثقل جغرافیایی واحدهای ماسه ای استان و کویرهای مجاور تعیین شد. بر اساس نتایج، حدود 60 درصد از واحدهای ماسه ای فاصله ای کمتر از 10 کیلومتر تا کویرها دارند و میانگین فاصله آنها تا نزدیکترین کویر  12745 متر است. در بیش از 79 درصد از ماسه زارها، نزدیکترین کویر در جهت غرب تا شمال قرار دارد. متوسط زاویه جهت کویرها نسبت به ماسه زارها 332 درجه در امتداد شمال و جهت گردش عقربه های ساعت بود که با گل بادها و گل طوفان های عمده استان نیز مطابقت دارد. بنابراین اگر همه ماسه زارها و کویرهای استان به یک ماسه زار و یک کویر تبدیل شود آن گاه ماسه زاری با مساحت تقریبی 424567 هکتار و یک کویر مجتمع به مساحت 220506 هکتار وجود خواهد داشت. این کویر مجتمع دقیقا در شمال غربی ماسه زار مجتمع شده قرار خواهد گرفت. و سرانجام، با توجه به هم سویی بادهای غالب، فرضیه نقش کویرها به عنوان منشأ اصلی ماسه زارهای استان یزد قوت بیشتری می گیرد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی نقش کویرها در تشکیل بیابان‌های ماسه‌ای یزد

همواره در مناطق بیابانی این سؤال مطرح بوده که منشأ تپه‌های ماسه‌ای کجاست؟ در این زمینه نظریه‌های متعددی ارائه گردیده و روش‌های مختلفی جهت یافتن منشأ تپه‌های ماسه‌ای ابداع و به‌کار گرفته شده است. با توجه به نظر مطروحه راجع به نقش کویرها به عنوان منشأ ماسه‌های بیابانی، در این پژوهش ارتباط موقعیت سطوح کویری نسبت به ماسه‌زارهای استان یزد با استفاده از فنون پیشرفته GIS مورد بررسی قرار گرفته است. در ...

full text

نقش قنات در آبادانی کویرها

در نقاط خشک قاره آسیا و بویژه در ایران باستان ، نیاز به آب مردم را واداشت تا از دیرباز به استخراج و بهره برداری از آبهای زیرزمینی بپردازد. فن قنات سازی که در ایران ابداع گردید و تکامل یافت به دیگر نقاط این قاره و قسمتهای خشک آفریقا برده شد . ساختن قنات که درواقع می تواند یکی از عجایب چندگانه دنیا و سودمندترین آنها برای زندگی انسان بشمار آید ، با ابزار دستی و با ورشی ساده ، ولی بسیار بدیع ، قرنه...

full text

نقش قنات در آبادانی کویرها

در نقاط خشک قاره آسیا و بویژه در ایران باستان ، نیاز به آب مردم را واداشت تا از دیرباز به استخراج و بهره برداری از آبهای زیرزمینی بپردازد. فن قنات سازی که در ایران ابداع گردید و تکامل یافت به دیگر نقاط این قاره و قسمتهای خشک آفریقا برده شد . ساختن قنات که درواقع می تواند یکی از عجایب چندگانه دنیا و سودمندترین آنها برای زندگی انسان بشمار آید ، با ابزار دستی و با ورشی ساده ، ولی بسیار بدیع ، قرنه...

full text

فرآیند های غالب در تشکیل و تحول مورفولوژی توده های ماسه ای جلگه خوزستان

یکی از مظاهر فرایند های فرسایش در مناطق خشک، فرسایش بادی است. همواری نسبی، فقر پوشش گیاهی، وزش بادهای غالب و وجود سازند های سست آبرفتی مهم ترین عوامل ایجاد فرسایش بادی است. این شرایط در مناطق پست مرکزی و جلگه های ساحلی جنوب ایران وجود داشته و توده های ماسه ای حجیمی که در این مناطق به طور پراکنده تشکیل شده است، نتیجه حاکمیت همین شرایط است. آن چه مسلم است، ماسه های بادی همواره به عنوان یک مخاطره ...

full text

تشکیل مس رسوبی استراتاباند در ماسه سنگ های شلپو واقع در غرب لوت

محدوده مطالعاتی شلپو در غرب لوت و بخش جنوبی بلوک طبس قرار گرفتـه اسـت. لایـههـای سـرخ رنـگ موجـود شـامل مـارنمادستون، سیلتستون، ماسه سنگ و کنگلومرای ژوراسیک بـالایی- کرتاسـه زیـرین اسـت کـه هـم ارز سـازند سـرخ قـارهای کرمـانو بخش هایی از سازندهای بیدو و گردو میباشد. سنگ میزبان این کانسار، لیتیک آرنایت یا ساب آرنایت آهکی ساب مچـور اسـت.بلورهای درشت کالکوسیت به صورت درهم رشد با بلورهای کوچکتر کوو...

full text

بررسی مطلوبیت روش بارش ماسه برای نمونه سازی خاک های ماسه ای در مدل های آزمایشگاهی

روش باران ماسه یا به عبارت دیگر «بارش ماسه در هوا»، روشی برای آماده سازی مدل های آزمایشگاهی است که به منظور انجام برخی آزمایش های خاص، مانند کالیبراسیون نفوذسنج های استاتیکی و دینامیکی به کار می رود. هنگام استفاده از مدل های آزمایشگاهی، کالیبره شدن دستگاه نمونه ساز به منظور تولید دقیق نمونه هایی با شرایط دلخواه و دانسیته ی نسبی، اهمیت دارد. این مقاله به بررسی نتایج به دست آمده از کاربرد دستگاه ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
تحقیقات مرتع و بیابان ایران

Publisher: موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

ISSN 1735-0875

volume 22

issue 2 2015

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023